Mutezile: Akılcılığın İslam Düşüncesindeki İzleri
İslam düşünce tarihinde kelam ilminin kurucuları olarak kabul edilen Mutezile, Basra’da Vasıl bin Ata tarafından kurulmuş ve İslam düşüncesinde akılcılığı ön plana çıkaran bir ekol olarak tarihteki yerini almıştır. Mutezile, kelam ilminin doğuşunda önemli bir rol oynamış ve İslam’ın erken dönemlerinde ortaya çıkan siyasi, itikadi ve felsefi tartışmalara özgün yaklaşımlar getirmiştir. Mutezile’nin ortaya çıkışı, temel prensipleri ve İslam düşüncesine katkıları üzerinde duracağız. Mutezile, 8. yüzyılda Basra’da Vasıl bin Ata’nın Hasan el-Basri’nin ders halkasından ayrılmasıyla ortaya çıkmıştır. Vasıl bin Ata, “büyük günah işleyen kişinin iman durumu” meselesinde Hasan el-Basri’den farklı bir görüş benimsemiş ve bu kişilerin ne mümin ne de kâfir olduğunu, ancak “fasık” olarak nitelendirilebileceğini savunmuştur. Bu görüş, “el-menzile beyne’l-menzileteyn” (iki durum arasında bir durum) prensibiyle ifade edilmiştir. Mutezile’nin ortaya çıkışında, Hariciler ve Mürcie gibi diğer itikadi mezhe...